Forse daling jongeren in JeugdzorgPlus in 2020

23 apr 2021

Het aantal jongeren dat in 2020 in instellingen voor JeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg) is geplaatst, is landelijk met 18% gedaald ten opzichte van het jaar ervoor. Dat blijkt uit de jaarlijkse plaatsingsgegevens JeugdzorgPlus. Het aantal jongeren in de JeugdzorgPlus daalt al langer. “Dat is een goede ontwikkeling, die mede het gevolg lijkt te zijn van het beleid van gemeenten en jeugdzorginstellingen en de inzet op alternatieve en beter passende vormen van zorg,” zegt Bas Timman, bestuurslid van Jeugdzorg Nederland. 

Meer inzet op alternatieven 

Het aantal jongeren in de JeugdzorgPlus daalt al sinds 2018. De daling past bij het streven van Jeugdzorg Nederland en de andere jeugdbranches om gesloten plaatsingen zoveel mogelijk te voorkomen en beter te kijken naar alternatieven. Zo worden op steeds meer plekken in Nederland zogenoemde trajectberaden of specialistentafels georganiseerd om te bespreken wat passende zorg voor aangemelde jongeren is. Daarnaast wordt vaker ingezet op intensieve ambulante zorg om instroom in residentiële settingen en de JeugdzorgPlus te voorkomen, dan wel de duur te verkorten. Bovendien wordt de JeugdzorgPlus op een aantal plekken omgebouwd tot kleinschalige woonvoorzieningen met een open karakter waardoor minder vaak uitgeweken wordt naar een gesloten plaatsing. 

Ook Pluryn vernieuwt JeugdzorgPlus 

Pluryn heeft JeugdzorgPlus-locaties in Eefde en in Zeist (Lindenhorst). De Kop van Deelen, onderdeel van De Hoenderloo Groep, sloot medio 2020 zijn deuren. Mede daardoor nam het totaal aantal beschikbare plekken bij Pluryn vorig jaar af. Om na de afbouw van De Hoenderloo Groep voldoende capaciteit te kunnen blijven bieden, zijn wel twee open groepen op het terrein in Eefde gesloten groepen geworden.  

Eefde: flexibeler en kleinschaliger 

Daarnaast werkt JeugdzorgPlus in Eefde ook inhoudelijk aan vernieuwing. “We zijn hard bezig met de afbouw van middelen en maatregelen. Er worden veel minder jongeren in afzondering geplaatst. We zijn een zeer actieve deelnemer van het project Leven in vrijheid", vertelt directeur Bedrijfsvoering Charlotte Molenaar van Pluryn in Eefde. 

“De overheid stelt geld beschikbaar om de JeugdzorgPlus af- en om te bouwen. Samen met de gemeenten hebben we hiervoor een plan opgesteld, dat voorziet in een afbouw van gesloten plekken. We gaan er ook voor zorgen dat we wat flexibeler en kleinschaliger worden. Zo kunnen we meer en beter maatwerk bieden. En we gaan extra inzetten op de beschikbaarheid van veilige kamers, wat nog meer afzonderingen zal voorkomen.” 

Lindenhorst verhuist 

Ook bij Lindenhorst in Zeist worden middelen en maatregelen beperkt toegepast. De locatie neemt deel aan het landelijke JeugdzorgPlus-project ‘Ik laat je niet alleen’, wat daadwerkelijk leidde tot een afname van gedwongen afzonderingen en het toepassen van alternatieven. Vernieuwing van de JeugdzorgPlus hangt verder samen met de toekomstige verhuizing van Lindenhorst.  

Lindenhorst verhuist in 2023 omdat de huurovereenkomst voor het huidige terrein afloopt. “We werken aan plannen voor nieuwbouw op het terrein in Maarsbergen. De transformatieopdracht is richtlijn voor de nieuwbouw. Zo creëren we kleinschalige groepen van maximaal vijf jongeren en vindt er een verdere reductie naar 40 plekken plaats. Ook gaan we zonder afzonderingsruimtes werken”, aldus Joyce van Spaandonk, directeur Bedrijfsvoering. Door een afname van de vraag, is het aantal plekken in Lindenhorst afgelopen jaar ook al gereduceerd.  

Zorgen om jongeren in coronacrisis 

Jeugdzorg Nederland is blij met de daling van jongeren in de JeugdzorgPlus. Maar bestuurslid Bas Timman is voorzichtig met het trekken van grote conclusies. “Het laat zien dat we op de goede weg zijn. Tegelijkertijd maken we ons zorgen over de (nabije) toekomst. We zien dat veel jongeren onder druk van de coronacrisis (psychische) problematiek ontwikkelen en dat er wachtlijsten bij de jeugd-GGz ontstaan. Dat zou kunnen leiden tot hogere instroom bij de JeugdzorgPlus.” Ook voor die jongeren wil Jeugdzorg Nederland gesloten plaatsing voorkomen. “Maar dan moeten we wel blijven investeren in betere alternatieven. Daar hebben we Rijk en gemeenten bij nodig. Alleen samen komen we tot best passende jeugdhulp voor alle kwetsbare jongeren.”